गोरमाटी वातेम येक नानकीस साकी से गणगोतेन मारोजा छ दी मीनेट वेळ काडताणी जरूर वाचीवो.

येक वेळेर वात छ, जना डोकरा मोठीयार वेतो, डोकरा घरेम सूतोतो, अन वोवडी रानेम वोर खेतेसामून(वावर) तीन माणस दूसर गामेर जारेते. दोपेरेरो वेळ वेतो, आजू बाजूम भी कोयी कोनि र, ये तिनी जणान भूकेती आंदाळी आरीती अब तीनी विचार कीदे खेतेम चणा लागरेच, आजू बाजूम भी कोयी छेनी, अनं अपणेन भूख भी लागरीच चालो चणा वकडन खामा, ये तीन माणसेम येक ‘बामण’ वेतो, येक ‘पटलीया’ वेतो, येक ‘नावी’ वेतो, ये तिनी घणे हूशारेती चणा वकडन वतज बेस ताणी खायेन लागगे.

डोकरा घरेम आरामेती सूतोवेरो तो, डोकरी भांडताणी डोकरान वूटाड नाकी, जो जरा खेते सामू देकन आजो बळद-गावडी धरसजाये खेतेम, डोकरा मूंडो धोलेन हाथेम येक लकडी लेलेताणी खेते सामू जायेन लागो, दूरेती डोकरान वोर खेतेम जो तीन माणस वेत्ते वो दीखागे, चणा तो कम खारेते पणं खेतेर लूकसान जादा कररेते, डोकरान तो रीस घण आयी, पन डोकरा चारी वडी देकोतो दूरे दूरे लगू वोन कोयीज कोनी दीखाये, अब डोकरा विचार कीदो. जर म सूदो जाताणी वूनून गाळी दीनो कतो वोतो तीन छ म वेगो येकलो ये तो मन मारनाकीये, तो पच डोकरा विचार कीदो देको कसो?

डोकरा गो वनूर कन अऩ येक माटीन केरोच भीया तू कूण भा? तो वू माटी को म येक बामण छू भा, तो डोकरा घणो खूस हूयो, माराज तूतो मार खेतेन पवीत्र करनाको भा, पन माराज तू मन केवतो म तार घरेन येक बंडी(बैलगाडी) भरताणी चणा लीयातो तू अतरा कष्ट का कीदो, खो बापू खो तारोज खेत समजन खो. वोर पच डोकरा दूसरे माटीन पूचो, भीया तू कूण भा? तो वू को म वो तांडेरो पटलीया छू मार कन सारी तांडेवाळ पीसा-टका लच, अतरा सामळन डोकरा केरोच अरे पटलीया तूतो हमार सरीक सेतकरीरो दाता छी, मार कतरा मोटो नसीब छ भा पटलीया सोता मार खेतेम आतानी चणा खारोच, खो भा खो जर अजी चावतो घर भी लेजो तार छपचापर खाये, पच डोकरा वो तीसरे माटीकन जावच भीया तू कूण छी भा? तो वू माटी को म नावी(नाई) छू.

अब डोकरा बोलो… लोकूर लटा समरेवाळो नावी तार कू कायी हीमत हूयी मार खेतेम तार पगमेलेर, यी बामण तो मार खेतेम चणा वकडो नसीबेर वात छ भा, अऩ वूतो हमार हर येक कामेम भगवाने सरको छ, हमार दख:सकेम हमेन आचो वाट वताळतो रच अऩ यी पटलीया तो गोर बरीबेरो सरकार छ, हमारो राजा छ भा वू, वू भी गोर गरीबेर दख:सकेम हमेन काम आवच, पन तू नावी सेर लटा समरेवाळो हनू केतोज वो नावीर लटा पकड लेन मारेन लालगो, नावीन डोकरा माररो जेन देखताणी बामण,पटलाया दोयी खूस वरेते, नावीन मार मारन डोकरा वोन पाडन खेतेर भार फेकनाको.

अब डोकरा वो पटलीया सामू आयो कायी भा नामेरो पटलीया, यी खेत कायी तार बाप मन दीनोच कायी? जर कोयी गोर गरीब अडचनेम तार कन चार पीसा कायी वधार लेलदे कतो तू तो वूनूरो मालक वेजायेची, मन येकाद रपीया दीनोची क तार दादा कमान मेलगोच क यी खेत, तार याडी बाप आताण ये खेतेम काम करच क? तार हीमत कू हूयी मार खेतेम आयेर बोल साळो, यी बामण तो सेरो भगवान छ, बोल तू मार खेतेम चणा कू कायी वकडो, वोन भी डोकरा मारेन लागगो पटलीयान डोकरा माररो जकोन देखतानी नावी, बामण घणे खूस वेगे, नावी मने मनेम बोलरो तो, साळो पटलीया मन डोकरा माररो जेन देखतानी घणो हसरोतो अब खो भेटा, डोकरा वो पटलीयान मार मारन लालो चटक करनाकोतो, वोवडी ती बामण केरोतो साळेन अजी मार सोतान घणो मोटो पटलीया छू करतोरच वू, तो डोकरा वोन अतरा मारो की वोम वूटन हूबरेर ताकत कोनी र, अन. वोर भी टांग पकडन नावीर बाजूम फेकनाको.

पडोपडो पटलीया विचार करेलागो आब तांडेम जाताणी यी बामण हमार दोयीर मजाक वराडीये, तांडेवाळेर मूंडाग अब कू कायी मूंडो वताळा भा, दोयी भगवातेती हाथ जोडन विन्ती करेलागे ये……भागवान येन भी मार खरायेस डोकरा हाथेती, डोकरा दीयेन मारदेर पच वो बामणे सामू जायेलागो, बामण माहाज अब थोडा तारो भी पूजा करदू चू भा, हम गोरमाटी रात दन खेतेम वेला भावटेती काम करतानी हमार पेट भराचा, अन तम चोटा बामण लोक, नानकीस नानकीस वातेन लबाडी मंतर भरताणी समाजेन लूटन खागे, अब खेतेलगू भी आयेर हिंम्मत कू हूयी तार, वो बामणेन भी मार मारन लालो चटक करनाको.

यी साकीर लकेर उद्देश

म यी साकी लकेर कारण कायी भा कतो

जर ये तीनी येक जूट रेवतो कायी यींदून वू येकलो डोकरार मारेर हमीत वेवाळ र क? कोनी. ये तीनी सोबत कोनी रे जेर कारण येक दूसरेर मूंडाग डोकराती मारखाते र.

तो से गणगोतेन म हाथ जोडन वींती करूचू, येक दूसरेर टीका टीपनी मत करा, यी संघ, वू संघ करते भेदभाव मत करा, जोभी संघेछ वो वूनूर वूनूर हसाबेती काम कररीच, जे भायीन जेर सोबत जूडन रेरछ वूनून रेदा, केनी पकडन होटो मत खेचा, केनी नानकीया केनी मोटो मत समजा,

असो कोनसी भी वेळ आवगो तो से संघे येक जाग आमा येक मतरेती आचो वाट काडा, सोतार नामेर वास सोतार संघ,संस्थार नामेर वास मत येक दूसरेती लडा, अपण से भायी-भायी छा.

जसो अपण हाथेर आंगळी येक सरको छेनी जू सेरो काम करेरो तरीका वेगवेगळो छ.

मार से लाडके गणगोत तम तमार कीमती वेळ काडताणी जो तम यी साकी वाचे म तमारो लाख लाख आभार छू. मन भरोसो छ की मार केनू कायी वेतो यी साकी वाचन तमेन कळगी वेणू जर कोयी बूद्धीजीवी भायीन यी साकी व मार लखेर तरीका आचो लागो या कोनी लागोवेणू,

ये साकीम मार लकणीती कूनसी वोळी वाते लकागी वेणू व केरी मनेन लागगी वेनू तो तमारो नानकीया भायी,बेटा,सगासेण,गणगोत समजन खोळेम लेलीयो अस आसा करूचू.

धन्यवाद.

रविराज सुभाष पवार

शामपूरहळ्ळि तांडो, वाडी, कर्नाटक